Pozytywnego Nowego Roku!

A może zaczniemy od małego kącika wyznań? Ok, to ja zacznę: dokładnie rok temu, o tej porze, siedziałam z wypiekami na twarzy nad małą karteczką, notując, jak wiele w swoim życiu uda mi się zmienić. A teraz wasza kolej – przyznajcie się, kto z Was ma postanowienia noworoczne na ten rok? Kto chciałby przestać jeść słodycze, rzucić palenie, zacząć biegać, nauczyć się obcego języka?

Cóż, chyba każdy z nas ma taki mały nawyk (albo nawet kilka), który irytuje nas i naszych najbliższych, ale nie potrafimy z nim skończyć. Przynajmniej ja jestem w tej kwestii przypadkiem beznadziejnym – zdradzę Wam jeszcze jeden sekret: pomimo początkowego entuzjazmu, nigdy nie udało mi się zrealizować mojej listy postanowień. Jednak co roku wbrew wszelkiej logice ją tworzę, wierząc, że tym razem się uda i myślę, że nie jestem jedyną osobą, która tak robi. Co w takiej sytuacji mogłoby nam pomóc? Rozejrzyjmy się za odpowiedzią w czeluściach wspaniałej psychologii.

Choć zwykle hasło „psychologia” kojarzy się z badaniem i poszukiwaniem rozwiązań tych przykrych aspektów życia, jak zaburzenia czy problemy, można wyróżnić w niej dwa całkiem sympatyczne kierunki: psychologię humanistyczną i pozytywną, o których chciałabym powiedzieć Wam kilka słów, ponieważ sądzę, że w nich znajdziemy odpowiedź na nasze pytanie.

Przedstawiciele psychologii humanistycznej uważają, że najbardziej naturalną ludzką skłonnością jest dążenie do pozytywnego rozwoju, którego najpełniejszym przejawem jest samorealizacja. Prawda, że pięknie to brzmi? Co więcej, uważają, że jesteśmy z natury dobrzy. Czy ktoś już się wzruszył? Jeszcze nie? To niech wasze kamienne serca posłuchają o psychologii pozytywnej, która, choć znacznie młodsza od psychologii humanistycznej, szybko zdobywa rzesze zwolenników.

Pierwszym słowem, które kojarzy mi się z psychologią pozytywną jest „szczęście”, ponieważ głównym przedmiotem zainteresowania tej dziedziny jest poszukiwanie odpowiedzi na odwieczne pytanie: „Czym jest radość z życia i jak można ją osiągnąć?”, podejmując również szereg powiązanych tematów, jak twórczość, kreatywność, mądrość, zdolności, optymizm, humor czy satysfakcja z życia. Psychologia pozytywna usiłuje pokazać człowieka od „pozytywnej” strony oraz dąży do doskonalenia jego funkcjonowania.

Myślę, że teraz rozumiecie, dlaczego wybrałam właśnie te dwa kierunki. Psychologia humanistyczna pozwala sprytnie wyjaśnić fenomen postanowień noworocznych – każdy z nas chce się rozwijać, być lepszym od siebie sprzed roku. A psychologia pozytywna może zaoferować nam małą pomoc, jak wytrwać w tych postanowieniach, uczynić swoje życie szczęśliwszym i bardziej satysfakcjonującym.

Mieliśmy już kącik wyznań, teraz czas na kącik porad. Prawdopodobnie jestem ostatnią osobą, która powinna ich udzielać, jeśli chodzi o wytrwanie w postanowieniach, więc pozwolę sobie odwołać się do kogoś znacznie mądrzejszego: autora książki „Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach”, Alana Carra*, który dokonuje w niej dokładnej analizy procesu pozytywnej zmiany. Na zakończenie chciałabym podać kilka inspirowanych nią punktów, które mogą okazać się pomocne w wytrwaniu w naszych noworocznych postanowieniach, jednak zachęcam do zapoznania się z całością tekstu.

Jak dokonać w swoim życiu pozytywnej zmiany (czyt. wytrwać w postanowieniu noworocznym?)

0)      Czytając pozostałe punkty, spróbuj odnieść je konkretnie do tego, co chciałbyś zmienić, dlaczego tego jeszcze nie zrobiłeś, czemu uważasz to za trudność, itp.

1)      Często nie podejmujemy się rozwiązywania problemu, udając, że go nie ma, zrzucając winę na inne osoby lub wymyślając dla niego „rozsądne” uzasadnienia – ważne, żeby szczerze przyznać się do tego przed sobą.

2)      Czekanie na odpowiedni moment, gdybanie, szukanie potwierdzenia dla potrzeby zmiany, wiara w „cudowny środek” – takie myślenie powstrzymuje nas przed podjęciem działania!

3)      Rozważanie konkretnych rozwiązań, zaplanowanie kroków działania, zwiększenie świadomości wad problemu i zalet jego zwalczenia – takie myślenie pomaga w podjęciu działania.

4)      Wyznaczaj sobie jednoznaczne cele, nie koncentruj się na przyczynach problemu, tylko krokach prowadzących do jego rozwiązania.

5)      Pokonanie problemu wymaga aktywnego działania, rzadko udaje się osiągnąć etap, gdy nie ma się ochoty powrócić do starych nawyków. Należy uważać na zagrożenia, płynące z naszego otoczenia, jak i z nas samych, np. nadmierna pewność siebie czy próby testowania własnej silnej woli, gdy nie jesteśmy na to gotowi.

6)      Kontroluj pokusy, zastępuj problematyczne działania innymi, nagradzaj się, szukaj wsparcia w otoczeniu – znajdź sposób, który najlepiej w twoim przypadku pomaga potrzymać zmianę, którą wprowadzasz.

7)      Porażki są częścią procesu dokonywania zmiany, nie zniechęcaj się nimi. Mamy tendencję do myślenia, że gdy raz ulegliśmy pokusie, ponieśliśmy całkowitą klęskę i nie ma sensu dalej się pilnować czy ograniczać – uświadom sobie irracjonalność tego myślenia i nie poddawaj w takiej sytuacji.

Wierzę, że się Wam uda i trzymam kciuki za Wasze postanowienia i pozytywne zmiany!

*Carr, A. (2009). Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach. Poznań: Zysk i    S-ka.